Er zijn verschillende soorten kleuren stroomdraad die door je huis heen lopen. Dit is niet voor niks. Iedere kleur stroomdraad heeft zijn functie, en daarom is het ook belangrijk om deze op de juiste manier aan te sluiten op bijvoorbeeld een lamp, een wandcontactdoos of een lichtschakelaar.
Andere benamingen voor stroomdraad (wat vooral door elektriciens gebruikt wordt) zijn installatiedraad of VD draad, waarbij VD een afkorting is voor vinyl, de bescherming die om de koperdraad heen zit.
Let op: Wanneer je met de verschillende kleuren stroomdraad aan het werk gaat, zorg er dan voor dat je hier eerst de stroom vanaf haalt. Dit doe je door in de groepenkast de juiste groep uit te schakelen. Controleer vervolgens met een spanningzoeker of er nog stroom op je stroomdraden staat.
Tip voor wanneer je aan de elektra gaat werken:
Zorg er voor dat je altijd met het juiste gereedschap werkt en de materialen gebruikt die er voor bedoeld zijn.
Dit voorkomt ongelukken.
Inhoud
Fasedraad
De fasedraad is bruin van kleur. De fasedraad zorg voor de stroomtoevoer. Hier staat dus altijd spanning op, ofwel de plusdraad. De spanning die een fasedraad levert is 230V.
De verschillende soorten kleuren stroomdraden hebben ook elk hun eigen symbool. De fasedraad heeft als symbool de L, wat staat voor live. Het symbool L wordt alleen gebruikt wanneer er sprake is van eenfasespanning, wat wil zeggen dat er sprake is van bijvoorbeeld maar één fasedraad die naar een stopcontact loopt.
Naast eenfasespanning bestaat er ook nog de zogenoemde driefasespanning (ook wel krachtstroom genoemd). De meerdere fasedraden samen worden dan aangeduid met L1, L2 en L3. Maar in de meeste standaard woningen komt dit niet voor.
De dikte van een fasedraad is doorgaans 2,5mm2. Dit is voldoende om de juiste hoeveelheid stroom naar stopcontacten te kunnen geleiden waar standaard apparaten op aangesloten kunnen worden die je in ieder huishouden tegenkomt.
Alles nog een keer samengevat:
- Kleur: bruin
- Functie: zorgt voor de toevoer van de stroom
- Symbool: L
- Dikte: 2,5mm2
Nuldraad
De nuldraad herken aan je aan de blauwe kleur. In tegenstelling tot de fasedraad, zorgt de nuldraad voor de afvoer van de stroom. Hier staat dan vaak ook geen spanning op, ofwel de mindraad. De nuldraad zorgt samen met de fasedraad ervoor dat de stroomkring rond is.
Let op: Ga er niet altijd automatisch vanuit dat er op de nuldraad geen spanning staat. Wanneer stroomdraden verkeerd aangesloten zijn, kan hier dus alsnog spanning opstaan.
Het symbool voor de nuldraad is N. Dit wordt ook vaak aangegeven op bijvoorbeeld een wandcontactdoos. Zo weet je bijvoorbeeld als je een stopcontact gaat aansluiten, waar je de specifieke draden op aan moet sluiten.
Net zoals bij de fasedraad is de nuldraad 2,5mm2 dik.
Alles nog een keer samengevat:
- Kleur: blauw
- Functie: zorgt voor de afvoer van de stroom
- Symbool: N
- Dikte: 2,5mm2
Schakeldraad
De schakeldraad is zwart van kleur. De schakeldraad komt altijd na een schakelaar en is als het ware een verlengde van de fasedraad die richting het plafond (de lamp) gaat. Op de schakeldraad staat alleen spanning als de schakelaar waar de schakeldraad op aangesloten zit, ook daadwerkelijk aan staat.
De schakeldraad is dus meestal zichtbaar wanneer je een wandschakelaar gaat monteren of vervangen of wanneer je een lamp aan je plafond gaat monteren of vervangen.
Het symbool van de schakeldraad is een T.
In tegenstelling tot de fase-, nul- en aardedraad is de dikte van schakeldraad maar 1,5mm2.
Alles nog een keer samengevat:
- Kleur: zwart
- Functie: zorgt voor de stroomtoevoer tussen bijvoorbeeld een schakelaar en een lamp
- Symbool: T
- Dikte: 1,5mm2
Aardedraad
De aardedraad is de enige draad waar normaal gesproken geen spanning opstaat. De functie van de aardedraad (aarding) is om elektrische apparaten (die aangesloten zijn op een stopcontact) direct in contact te stellen met de aarde.
Wanneer er dan bijvoorbeeld een defect ontstaat in een elektrisch apparaat met een metalen behuizing, dan komt niet de metalen behuizing onder spanning te staan, maar wordt deze afgevoerd door middel van de aardedraad.
Hieronder zie je een afbeelding van een wandcontactdoos waarbij het mogelijk is om randaarde op aan te sluiten.
Ook één van de redenen waarom er vroeger (voor 1997) in badkamers, keukens en andere vochtige ruimtes altijd stopcontacten moesten zitten met randaarde. Vocht en/of water geleid stroom en daarom is het extra belangrijk om juist die ruimtes te voorzien van stopcontacten met randaarde.
Sinds 1997 wordt er overigens bij iedere nieuwbouw alleen nog maar stopcontacten gebruikt met randaarde.
Het symbool van randaarde wordt aangeduid met 
en de aardedraad heeft net als de fase- en nuldraad een dikte van 2,5mm2.
Alles nog een keer samengevat:
- Kleur: geel/groen
- Functie: zorgt voor de verbinding van elektrische apparaten met de aarde
- Symbool:
- Dikte: 2,5mm2
Kleuren stroomdraad nu en voor 1970
Wanneer je weet dat je huist gebouwd is voor 1970, hebben de stroomdraden die door je huis heen lopen waarschijnlijk andere kleuren. Om toch zeker te weten dat je stroomdraden op de juiste manier aansluit, hebben we dit even in een overzicht gezet van de kleuren stroomdraad van nu en die van voor 1970.
Kleuren stroomdraad nu
- Fasedraad: bruin
- Nuldraad: blauw
- Schakeldraad: zwart
- aardedraad: geel/groen
Kleuren stroomdraad voor 1970
- Fasedraad: groen
- Nuldraad: rood
- Schakeldraad: zwart
- aardedraad: wit of grijs
Schema kleuren stroomdraad nu en voor 1970
In onderstaand schema zie je nog een keer duidelijk de verschillen van de kleuren stroomdraad van nu en die van voor 1970. Zo zie je direct welke kleuren je op elkaar aan kunt sluiten.
Let op: Het kan zijn dat je een huis voor 1970 hebt maar toch de nieuwe kleuren stroomdraad tegenkomt. Dit komt bijvoorbeeld voor bij huizen die grondig gerenoveerd zijn, en waarbij dus ook de elektra opnieuw is aangelegd.
Mochten er toch nog dingen onduidelijk voor je zijn, aarzel dan niet om een berichtje hieronder achter te laten en ik zal hem zo snel mogelijk proberen te beantwoorden 😉
Super uitleg,veel bedankt!
Ik woon in een huis voor 1970, heb een schakelaar gedemonteerd en kom een gele draad tegen. Waar is deze voor?
Hallo Aad,
Lastig om te zeggen waar de gele draad precies voor is aangezien ik de situatie niet ken van je schakeldoos.
Wat is de huidige situatie? Welke kleuren draden komen er allemaal uit?
Wanneer het een dubbele schakelaar betreft zou de gele een 2e schakeldraad kunnen zijn.
Groeten,
Bert
Hoi Bert,
Mijn zoon wil graag een dimmer plaatsen, maar wij snappen de bedrading niet goed. Kun jij ons helpen?
https://ibb.co/jTB8j4s
Hallo Marianne,
Lastig te zeggen, maar het ziet er naar uit dat dit oude kleuren bedrading zijn.
Neem aan dat er hiervoor een schakelaar op zat aangesloten. Zo ja, weet je nog hoe dat deze aangesloten zat?
Hoi Bert ,
Als ik in een YMvK kabel de kleuren rood. grijs en zwart tegenkom , is het dan logisch om aan te nemen , dat de zwarte draad als fase is gebruikt , dus dat ik daar een bruine draad op aan kan sluiten ( en blauw op rood , geel/groen op grijs ) ??
groeten Ton
Hallo Ton,
Ik weet niet hoe de situatie er verder uitziet (waar de ymvk kabel vandaan komt of waar dat die ligt), maar dat zou wel het meest logische zijn.
Groeten,
Bert
Hallo Bert ik heb een vraag. Ik ben op zoek naar een inbouwdimmer die ik via WiFi kan aansturen. Nu ben ik tegen een aangelopen die vraagt om een live wire en een neutral wire. Nu heb ik de schakelaar even van de wand gehaald en gekeken welke draden daar inzitten. Ik zie hier een bruine (live?) en een zwart witte. Maar geen blauwe(neutral) wel een zwarte die volgens mij naar de lamp gaat.. Ik kom overigens nergens blauwe draden tegen achter wandschakelaar.. Gaat de inbouwdimmer werken?
Hee Marco,
Bedankt voor je bericht.
De bruine draad is in de regel de live (fase) draad. De blauwe zwarte draad is neutrale (nul) draad.
De zwarte draad is schakeldraad en dient als het ware een verlengde te zijn van de fasedraad.
Zitten er nog meer aansluitpunten op de dimmer?
Groet,
Bert
Ik wil graag een stekker vervangen, maar er zitten twee zwarte stroomdraden in het snoer van de schemerlamp. Geen schakelaar aanwezig. Hoe zet ik er nu een nieuwe stekker op?
In de praktijk zal het niet veel uitmaken hoe je de stekker aansluit. Vaak zie je dit soorten snoertjes (zonder duidelijke aanduiding van bruin en blauw) bij wat oudere lampjes.
Beste, momenteel valt geregeld onze verliesstroomschakelaar uit (sporadisch). Buitenverlichting lijkt geen probleem te zijn. Ik vroeg me af of de verliesstroomschakelijk zou kunnen uitvallen als bv bij het ophangen van een nieuwe lamp de Blauwe (N) draad werd aangesloten op de ‘L’ van de lamp zelf en omgekeerd? Of kan dit helemaal niet, en moet ik verder met het één voor één uitschakelen van toestellen (enkel verliesstroom valt uit, gewone ‘plombs’ blijven op)
Hallo Peter,
Hoe de zwarte (L) draad en de blauwe (N) draad aangesloten zit, zou eigenlijk niks uit moeten maken. Het zou ook geen oorzaak van de lekstroom moeten zijn.
Nou is het zo dat draden altijd wel iets van lekstroom hebben, maar bij jou dus ergens wat meer? Je zou als eerste even kunnen kijken of alle draden wel netjes zijn aangesloten. Dat de draden niet teveel zijn afgestript en wellicht ergens anders contact mee maken?
Ik weet dat er apparatuur is om na te kunnen gaan waar het vandaan komt. Hierbij meet je de L en N draad op lekstroom, maar weet zo snel even niet hoe zo’n ding heet.
Hallo Bert,
Een vraag, ik heb in mijn tuinhuis een contactdoos met 3 draden (blauw, zwart en geel), maar ik wil daar 2 stopcontacten plaatsen en een lamp met schakelaar. Mag ik dan de zwarte draad verbinden met een bruine voor de stopcontacten? Of hoe ga ik best te werk. Het verwijderen vd zwarte draad is geen optie (tuinhuis is 30m verwijderd vh huis).
Alvast bedankt.
Gr MSaid
Hallo MSaid,
In principe moet je (volgens de regels) voor een stopcontact een bruine, blauwe en een geel/groene draad hebben. Maar zoals ik het goed lees ligt er in plaats van een bruine draad een zwarte draad naar je tuinhuis? Is deze zwarte draad even dik als de blauwe en de geel/groene draad?
Hi uit t plafond komen n bruine en zwarte draad. Aan de lamp zit blauw en bruine draad. Wat moet op wat?
Hallo Bien,
Normaal gesproken dient er uit een plafond een zwarte, blauwe en soms een geel/groene draad te komen. De zwarte draad is de live (met stroom) draad, de blauwe de nul draad en de geel/groene de aarde draad.
In jouw geval komt er dus een bruine in plaats van een blauwe draad uit het plafond. Ik zou even uit gaan zoeken met behulp van een spanningszoeker waar dat er stroom op staat in het plafond. Let op: Doe dit alleen met een spanningzoeker en niet met iets anders.
De zwarte draad wordt normaal gesproken op de bruine draad van de lamp aangesloten en de blauwe op de blauwe draad.
hallo Bert we hebben een stroom probleem. In onze schuur doet het licht en de stopcontacten het niet meer. In de meterkast hebben we stroom wat er naar toe loop maar in de schuur hebben allebei de draden stroom . Hoe kan dit ? ik hoop dat je kan helpen
gr Margret van den Berg
Hallo Margret,
Dat is inderdaad vreemd ja.
Je zegt dat je in de schuur geen stroom meer hebt (lamp en stopcontact werken niet), maar dat de draden in de schuur wel stroom hebben. Welke draden bedoel je hier?
En heb je de stoppen of groepschakelaar gecontroleerd?
Hallo Bert,
Bij het aansluiten en ophangen van een nieuwe buitenlamp hebben we de geel/groene aarddraad goed aangesloten. Van de blauwe L draad en de bruine N draad zijn we niet zeker. Mogelijk zijn die omgewisseld omdat we niet goed wisten welke draad nu N en L was…….
Wat merk je als deze twee draden in de verkeerde aansluiting zijn vastgeschroefd? En kan het kwaad? De lamp doet het wel en er is geen kortsluiting ontstaan!
He Carla,
Opzich maakt het niet zoveel uit als je de N (blauw) en de L (bruin) draad omgedraaid hebt.
Ik zou het gewoon lekker laten zitten zoals het nu zit.
Hoi Bert,
Ik vraag me het volgende af. Bij mijn lamp met metalen behuizing zat er al een aardedraad aan de lamp, die ik vervolgens aan het metalen frame kon vastschroeven. Dit heeft verder geen contact met de aarde uit de contactdoos. Is dit zo prima? Hoe geleid de aarde dan? Bij mijn andere (niet metalen) lampen maak ik wel via kroonsteentjes contact met aarde van de lamp en de aarde uit de contact doos. Alvast hartelijk dank voor je antwoord. mvg Emiel
He Emiel,
Ik weet niet of ik je helemaal goed begrijp, maar wanneer je de lamp wilt aarden, dient er altijd een aardedraad uit de contactdoos te komen. En deze draad dient dan aan de lamp vast te zitten.
Wanneer dit niet het geval is, is je lamp dus ook niet geaard.
Hallo, ik heb een huis van bouwjaar 1970. Duidelijk gaat het nog om de oude kleuren van draden. Uit het plafond in de living heb ik op één plaats zowel groene draden als witte draden. Op een andere plaats in plafond living enkel groene draden. In mijn gang heb ik aan het plafond ook enkel groene draden. Ik geraak hier niet aan uit. Witte draden zouden aarding moeten zijn, maar op twee plaatsen heb ik geen witte draden?? Geen idee hoe ik mijn lichtarmaturen zal moeten aansluiten. Alvast dank voor uw hulp
He Stijn,
Voor 1970 hebben veel huizen inderdaad geen randaarde in de plafond contactdozen.
Nou is het zo dat een aardlekschakelaar ook al voldoende bescherming zou kunnen bieden tegen lekstroom.
Een aardlekschakelaar houdt namelijk de stroom die door de fase en de nul draad bij. Wanneer deze te ver afwijkt (stroom lekt), slaat deze af waardoor de stroom uitvalt (beveiliging).
Dit is wat er mij in ieder geval verteld is. Wanneer je het echt zeker wilt weten, zou ik gewoon even een elektricien bellen 😉
Hoi Emiel,
Ik heb geen schakeldraad, maar wil toch graag van een stopcontact een schakelaar maken. Kan dat?
Ik ben al dagen bezig maar het enige resultaat is dat de stop eruitknalt. Hopelijk heb jij een oplossing.
He Jolanda,
Het is niet zo dat je een stopcontact simpwelweg kan vervangen door een schakelaar om daar een willekeurige lamp mee te bedienen.
Op de schakelaar dient een fasedraad (bruine draad) en een schakeldraad op aangesloten te worden.
De schakeldraad (die naar de lamp gaat) kun je zien als het verlengde stuk van de fasedraad.
Zie bijgevoegde tekening zoals het hoort.
Sorry ik zie nu dat je naam Berg is.
Hoi Bert,
Bij onze zoon thuis zit in het plafond 5 bruine en 5 blauwe en 1 zwarte draad, we willen de lamp aansluiten maar die blijft branden,
heeft u enig idee hoe we dit op kunnen lossen , kunnen de lamp dus niet uitschakelen.
Hallo Gert,
De lamp dien je aan te sluiten op de zwarte en op de blauwe kabel.
Op de bruine draden zit (als het goed is) namelijk continu spanning op waardoor je hem ook niet uitgeschakeld krijgt. Daar is namelijk de zwarte (schakel)draad voor.
Dag Bert,
Ik probeer mijn schakelaar te vervangen door een niko dimmer. Ik heb een bruine, grijze en zwarte draad. Bruine zit samen met grijze in L ingang. Zwarte bij het dimmer symbool, maar rood ledlampje werkt niet… dimmer doet niets…
Hallo Ellen,
Probeer alleen eens de bruine draad en zwarte draad aan te sluiten (de grijze dan wel even afdoppen).
Verder is het natuurlijk van belang dat je de juiste dimmer voor de juiste lampsoorten gebruikt.
Beste Bert,
Ik heb een lichtbruine draad waar 2 elektra draden inzitten die aan een lamp zitten.
Helaas kan ik geen bruin of blauw herkennen. Wat kan ik nu het beste doen?
Ik wil graag de lamp toch aansluiten.
Groet,
Saskia
Hallo Saskia,
Op de bruine draad staat normaal gesproken spanning. Je zou dit dus kunnen controleren met een spanningzoeker.
Maar in de praktijk zou het in dit geval niet uit mogen maken welke draad je op wel punt van de lamp aansluit (op de aardedraad na natuurlijk, maar daar is nu geen sprake van).
hallo ik heb een nieuwe lamp gekocht er zit een aarde draad aan is geel groen maar uit plafond komen 5 draden zwart blauw en bruin mijn vraag is wat is de aardedraad
Hallo Willem,
Waarschijnlijk zit er geen aardedraad. Dit komt wel vaker voor bij wat oudere huizen.
Met aardedraad is natuurlijk altijd veiliger, maar ook zonder aardedraad is het veilig (mits je draden netjes aansluit natuurlijk).
Sluit je lamp dus gewoon netjes op de zwarte en blauwe draad aan. Kortsluiting ontstaat namelijk vaak door slordig kabelwerk.
Hallo Bert,
Ik wil een nieuwe buitenlamp ophangen met sensor.
Op de oude lamp zitten bruin,blauw ,aarde en nog een zwarte draad aangesloten.
Is het mogelijk om die zwarte draad achterwege te laten of moet hij persé aangesloten worden.?
Aan de nieuwe lamp zitten namelijk een kroonsteentje met drie aansluitingen.
Bijvoorbaat dank.
Gert
Hallo Gert,
Een lamp zit normaal op twee of drie (indien er ook een aardedraad aanwezig is) draden aangesloten.
Probeer het eerst eens alleen met de zwarte, blauwe en de geel/groene draad.
Wanneer dit werkt, zou ik de bruine wel even netjes afdoppen zodat de kabel niet bloot ligt.
De bruine zit er misschien omdat er vroeger ook een stopcontact in de buurt heeft gezeten?
Ok Bert.
Bedankt , ik ga ermee aan de slag.
M.v.g. Gert.
Hallo Bert,
Ik heb op de overloop boven een lamp die met wissleschakelaars boven en beneden uit en aangezet kan worden. Nu wil ik beneden de wisselschakelaar vervangen door een wisselschakelaar met stopcontact. Volgens de tekening moet ik dan een bruine, een blauwe, een aardedraad en twee zwarte draden aansluiten. Ik heb heb echter alleen twee zwarte en een bruine draad die van bovenaf naar beneden toe zijn getrokken. Moet ik nu extra een blauwe en een aardedraad van bovenaf naar beneden trekken?
Hallo Nicole,
Je zult inderdaad ook een nul- (blauw) en een aardedraad (geel/groen) nodig hebben als je er ook een stopcontact aan wilt leggen.
Bij een schakelaar heb je namelijk alleen een zwarte en een bruine draad nodig, vandaar dat er verder ook andere kleuren draad liggen.
Hallo Bert
Ik heb een led-buitenlamp met sensor gekocht. In de gebruiksaanwijzing staat dat deze direct op het lichtnet moet worden aangesloten. Het lichtpunt buiten heeft echter een binnenschakelaar. Kan dat kwaad of gaat het niet werken?
Hallo Ruud,
Ik had je berichtje over het hoofd gezien.
Maar dat is gewoon mogelijk.
Zorg er voor dat je na het plaatsen van de buitenlamp de schakelaar binnen gewoon altijd aan laat staan.
De lamp heeft namelijk continu spanning nodig. De aan- en uit schakelaar is in dit geval de sensor die er voor zorgt dat de lamp aangaat wanneer er beweging gedetecteerd wordt en vervolgens na een X aantal seconden weer uit zal gaan.
Ben bezig een plafondventilator aan te sluiten. Gebruiksaanwijzing wil bepaald e draden verbonden hebben. Maar ik het geen 3 draden die uit het plafond komen en de kleuren komen niet overeen. Als zelf het een en ander geprobeert… Maar het lijkt allemaal niet de juiste combi te zijn.
Heb alleen een rood en zwart draad.
Gebruiksaanwijzing ‘
Verblindingen maken:
Fasedraad: bruin
Nuldraad: blauw
Aardedraad: geel-groen
Is aansluiten mogelijk?
Met vriendelijke groet,
Bruinenberg
Rode en zwarte draden duiden op oude bedrading.
Wanneer je plafondventilator alleen een bruine, blauwe en geel/groen draad heeft, dan sluit je deze zo aan:
-Blauw >> rood
-Bruin >> zwart
-Geel/groen >> nvt in jouw geval, even afdoppen. Zit er wel een geel/groene in je plafonddoos, dan gaat de voorkeur natuurlijk uit naar deze wel aan te sluiten.
Dit zou moeten werken.
Zet wel even in meterkast de juist groep af als je hier mee aan de slag gaat 😉
Beste Bert,
In dit artikel worden soms stroom en spanning door elkaar gehaald. Stroom is alleen stroom als het stroomt!
Er kan dus wel spanning op een draad staan maar geen stroom als er geen lamp of een ander stroom verbruikend ding op aangesloten is. Een spanningzoeker meet dus alleen maar de spanning die ergens op staat en niet de stroom die er dan eventueel doorheen gaat.
Het kan soms wel lastig zijn om deze begrippen uit elkaar te houden. Vergelijk het met een waterleiding. De spanning kun je vergelijken met de druk die op bijv. een kraan staat. Als de kraan dicht is stroomt er geen water uit of door de leiding heen maar er staat nog wel steeds druk op die kraan. Er is dan dus wel spanning maar geen stroom.
M.v.g.
Ton
Ik heb in de slaapkamer een aansluiting aan plafond met een bruine, blauwe en geel/ groene draad. Nu heb ik de bruine en blauwe draad aangesloten, maar krijg geen licht. De lamp heeft echter geen aansluiting voor de geel/groene draad. Hoe los ik dit op?
Hallo Ger,
Dat is nogal lastig te zeggen. Om te beginnen zou ik met een spanningszoeker gaan controleren of er überhaupt wel stroom op zit. Daarna evt nog even de lichtbron en ze kabels zelf goed controleren.